GUTTA_www

(after:4s)[ (text-colour:black)+(bg:white)[Pewnego dnia – ponownie nie wiadomo, czy była to pora sucha, czy deszczowa – dwudziestodwuletnia Gutta napotkała mężczyznę, który wyglądał jak wszyscy wokół, jednocześnie całkowicie się od nich różniąc. Miał ciemną twarz i włosy, które układały się gładko przy skórze i delikatnie falowały. Ubierał się jak biali i miał wiele do powiedzenia na temat życia w Europie.] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[John Hood, szybko namówił Guttę na podróż. Zainstalował ją na statku towarowym //Winnebah//, który płynął do Hamburga przez Anglię. Początkowo Gutta obawiała się, że będą upychać ludzi, jak na ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[statku niewolniczym.->STATKI NIEWOLNICZE]]](text-colour:black)+(bg:white)[ Miejsca było niewiele, ale Hood płynął wraz z nią i kilkoma innymi dziewczętami. Podróż była długa i dość uciążliwa. Gutta wiele czasu spędzała na pokładzie, obserwując zmieniające się ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[kolory oceanu->KOLORY OCEANU]].]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_e2ed7627532244258248c5c95d520ce4~mv2.gif" width="320" /></center> <center>[[PL->INTRO PL]]---------------[[EN->INTRO EN]]

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_64115adf5b354542b2d9c5e1748dd2a3~mv2.png" width="320px"> (text-colour:black)+(bg:white)[Było późne popołudnie 1858 roku (a może było to rok później), kiedy Gutta przyszła na świat. Nikt nie wie, jaka panowała wtedy pora roku, ani gdzie dokładnie się to wydarzyło. Być może był to ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[sezon suchy->SEZON SUCHY]]](text-colour:black)+(bg:white)[ w Abeokouta. A może jednak ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[deszczowy->SEZON DESZCZOWY]]](text-colour:black)+(bg:white)[ w Abomey?] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_64115adf5b354542b2d9c5e1748dd2a3~mv2.png" width="320px"> (after:3s)[ (text-colour:black)+(bg:white)[It was late afternoon in 1858 (or maybe it was a year later) when Gutta was born. No one knows what season it was then, or where exactly it happened. Perhaps it was the ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[dry season->DRY SEASON]]](text-colour:black)+(bg:white)[ in Abeokuta. Or maybe, after all, it was the ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[wet season->WET SEASON]]](text-colour:black)+(bg:white)[ in Abomey?]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[ (text-colour:black)+(bg:white)[It is quite likely that Gutta was born in Abeokouta among the Egba people. Her ancestors were //Ẹ̀gbálugbó// – ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[wanderers into the forest->ANIMATION WANDERING]]](text-colour:black)+(bg:white)[. and came from the Oyo Empire to the "Egba Forest".] (text-colour:black)+(bg:white)[During Gutta's childhood, the Egba people fought fierce battles with the ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[King of the Dahomey guard->MINO EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[, which consisted exclusively of women. It is uncertain which side Gutta was on.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_90592e32edf94c6bb3959f7bb7d026bc~mv2.png" width="320px"></center> (text-colour:black)+(bg:white)[It is quite possible that Gutta was born in Abomey in one of the houses gathered around the palace of King Gezo. Outside the window, rain was falling and running down the red earth, taking on its color and foretelling the girl's future. Gutta was placed in the ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Women's Army of the Kingdom of Dahomey->MINO EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[ as an eight-year-old. She lived with other girls and slowly prepared herself to become a warrior.] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(align:"<==")+(box:"XXX=")[= (after:4s)[ (text-colour:black)+(bg:white)[Upon arrival in the forest, Gutta's ancestors began to build a city, which grew like a living organism, slowly consuming the trees, turning them into houses and streets. When the Egba people's neighbors, the Fons of Dahomey, noticed this, they immediately sent their ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[army, composed mostly of women->MINO EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[, who tried several times to capture the city, located on a rock.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_c53faa890a4f410bacb3e1427bf74c97~mv2.png" width="320px"></center> (text-colour:black)+(bg:white)[The king of Dahomey's personal guard numbered about 6,000 women and in the language of the Fons who inhabited the kingdom, they were called ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[//Mino//->TWO GUTTAS]]](text-colour:black)+(bg:white)[ – Our Mothers. They were the best trained female warriors in the area and fought against both the neighboring Oyo Empire and the French.] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(align:"==>")+(box:"=========XXXXXXXXXXXXXXX=")[= (text-colour:black)+(bg:white)[In this story, Gutta is both the warrior Mino and her opponent from the Egba people. The two women are standing opposite each other, looking into each other's eyes.] (text-colour:black)+(bg:white)[They reflect the girl who is about to board the ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[ship->VOYAGE TO EUROPE]]](text-colour:black)+(bg:white)[ and sail to Europe.] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(after:4s)[ (text-colour:black)+(bg:white)[One day – again, it's not clear if it was dry or wet season – twenty-two-year-old Gutta encountered a man who looked like everyone around her, while being completely different from them. He had a dark face and hair that lay smooth against his skin and waved gently. He dressed like the whites and had much to say about life in Europe.] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[John Hood, quickly persuaded Gutta to travel. He embarked her on a cargo ship //Winnebah// that was sailing to Hamburg via England. At first Gutta was worried that they would be piling people up, like on a ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[slave ships.->SLAVE SHIPS]]](text-colour:black)+(bg:white)[ There was not much room, but Hood sailed with her and several other girls. The journey was long and quite disruptive. Gutta spent a lot of time on deck watching the changing ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[colors of the ocean->COLORS OF THE OCEAN]].]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<img src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/How_slaves_were_transported_-_Nieuw_Amsterdam_%2823621810302%29.jpg" width="400px"> (text-colour:black)+(bg:white)[Gutta feared that the ship would be loaded to the brim with people. On the "Slave Coast" where she grew up, horror stories were known about overcrowded holds and "human cargo" being sent overseas, where only a fraction of the people lived to their destination]. (after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[//Winnebah// was a cargo ship, but there was surprisingly plenty of room for travelers. Finally, after over a month on the sea, the boat with Gutta on board, arrived at the port of ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Hamburg->HAMBURG EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[ in September or October 1890.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(text-colour:black)+(bg:white)[The sea was different at every time of day. The further north they went, the colder it got and the waves got higher. The time of autumn storms was slowly approaching.] (after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Finally, after over a month of travel, //Winnebah// with Gutta on board reached the port of ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Hamburg->HAMBURG EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[ in September or October 1890.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<center> (text-colour:black)+(bg:white)[Hamburg was completely different from anything she had seen before. Everything in sight was made of stone, a cold wind blew through the streets, and people walked by quickly without looking at each other.] (after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[After completing the formalities at the port, she and the others went to one of the halls where they would spend next few months, training in the fencing and preparing the ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[show->SHOW]].]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[The performance they were preparing seemed rather strange to Gutta. They were supposed to dance and make loud screams of some kind, which was completely unbecoming of the Royal Dahomey Guard, who were called "Amazons" here.]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Everything was explained to them by Gumma, who had already been in the group for several years and had managed to visit Berlin, ](text-colour:blue)+(bg: white)[[[Warsaw->WARSAW]]](text-colour:black)+(bg:white)[, ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Lublin->LUBLIN EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[, Riga, Copenhagen and Stockholm, where John Hood lived. ]] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[At one point in the preparations, when the costumes were ready, they were all brought to photographer Nissen's atelier and had their picture taken. This was the first ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[photography->PHOTOGRAPHS]]](text-colour:black)+(bg:white)[ that Gutta was in the picture.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[ (text-colour:black)+(bg:white)[Całkiem prawdopodobne, że Gutta urodziła się w Abeokouta wśród ludu Egba. Jej przodkowie byli //Ẹ̀gbálugbó// – ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[wędrowcami do lasu->ANIMACJA WĘDRÓWKA]]](text-colour:black)+(bg:white)[ i przybyli z imperium Oyo do „Lasu Egba”.] (text-colour:black)+(bg:white)[W czasach dzieciństwa Gutty lud Egba toczył zacięte walki z ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[gwardią króla Dahomeju->MINO]]](text-colour:black)+(bg:white)[, która składała się wyłącznie z kobiet. Nie ma pewności, po której ze stron była Gutta.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_90592e32edf94c6bb3959f7bb7d026bc~mv2.png" width="320px"></center> (text-colour:black)+(bg:white)[Całkiem możliwe, że Gutta urodziła się w Abomey w jednym z domów zgromadzonych wokół pałacu króla Gezo. Za oknem padał deszcz, który spływał po czerwonej ziemi, nabierając jej koloru i przepowiadając przyszłość dziewczynki. Gutta jako ośmiolatka trafiła do ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[armii kobiet Królestwa Dahomeju->MINO]]](text-colour:black)+(bg:white)[. Mieszkała z innymi dziewczynkami i powoli przygotowywała się do roli wojowniczki.] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(align:"<==")+(box:"XXX=")[= (after:4s)[ (text-colour:black)+(bg:white)[Po przybyciu do lasu przodkowie Gutty rozpoczęli budowę miasta, które rozrastało się, niczym żywy organizm, powoli pochłaniając drzewa, zamieniając je w domy i ulice. Kiedy spostrzegli to sąsiedzi ludu Egba – Fonowie z Dahomeju, od razu wysłali swoją ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[armię, składającą się głównie z kobiet->MINO]]](text-colour:black)+(bg:white)[, która kilkukrotnie próbowała zdobywać usytuowane na skale miasto.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_c53faa890a4f410bacb3e1427bf74c97~mv2.png" width="320px"></center> (text-colour:black)+(bg:white)[Przyboczna armia króla Dahomeju liczyła około 6 tysięcy kobiet i w języku Fonów, którzy zamieszkiwali królestwo, mówiono na nie ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[//Mino//->DWIE GUTTY]]](text-colour:black)+(bg:white)[ – Nasze Matki. Były najlepiej wyszkolonymi wojowniczkami w okolicy i walczyły zarówno z sąsiednim imperium Oyo, jak i z Francuzami.] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(align:"==>")+(box:"=========XXXXXXXXXXXXXXX=")[= (text-colour:black)+(bg:white)[W tej historii Gutta jest zarówno wojowniczką Mino oraz jej przeciwniczką z ludu Egba. Obie kobiety stoją na przeciw siebie, patrząc sobie w oczy.] (text-colour:black)+(bg:white)[Odbija się w nich młoda osoba, która za chwilę wsiądzie na ][(text-colour:blue)+(bg:white)[[statek->PODRÓŻ DO EUROPY]]](text-colour:black)+(bg:white)[ i popłynie do Europy.] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<img src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/How_slaves_were_transported_-_Nieuw_Amsterdam_%2823621810302%29.jpg" width="400px"> (text-colour:black)+(bg:white)[Gutta obawiała się, że statek będzie po brzegi wyładowany ludźmi. Na „Wybrzeżu niewolniczym”, na którym się wychowała, znane były straszne historie o przepełnionych ładowniach i „ludzkim ładunku” posyłanym za ocean, gdzie celu podróży dożywała tylko część osób.] (after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[//Winnebah// był statkiem towarowym, jednak było w nim nieco miejsca dla osób podróżujących. Po ponad miesiącu podróży, z Guttą na pokładzie, dobił do portu w ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Hamburgu->HAMBURG]]](text-colour:black)+(bg:white)[ we wrześniu lub październiku 1890 roku.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(text-colour:black)+(bg:white)[Morze było inne o każdej porze dnia. Im bardziej posuwali się na północ, tym robiło się chłodniej, a fale stawały się wyższe. Powoli nadchodził czas jesiennych sztormów.] (after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[W końcu, po ponad miesiącu na morzu, //Winnebah// z Guttą na pokładzie dobił do portu w ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Hamburgu->HAMBURG]]](text-colour:black)+(bg:white)[ we wrześniu lub październiku 1890 roku.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

<center> (text-colour:black)+(bg:white)[Hamburg był zupełnie inny niż to, co dotąd widziała. W zasięgu wzroku wszystko było z kamienia, ulice przewiewał zimny wiatr, a ludzie przemykali szybko, nie patrząc na siebie.] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Po dopełnieniu formalności w porcie, wraz z pozostałymi udała się do jednej z hal, w których miała spędzić najbliższych kilka miesięcy, przygotowując ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[przedstawienie->POKAZ]].]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Przedstawenie, które przygotowywali, wydawało się Gutcie dość dziwne. Mieli tańczyć i wydawać z siebie głośne krzyki, co zupełnie nie przystawało do Królewskiej Gwardii Dahomeju, którą tutaj nazywano „Amazonkami”.]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Wszystko wytłumaczyła im Gumma, która była już w grupie od kilku lat i zdążyła odwiedzić Berlin, ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Warszawę->WARSZAWA]]](text-colour:black)+(bg:white)[, ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Lublin->LUBLIN PL]]](text-colour:black)+(bg:white)[, Rygę oraz Kopenhagę i Sztokholm, w którym mieszkał John Hood.]] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[W pewnym momencie przygotowań, kiedy były już gotowe stroje, zabrano ich wszystkich do atelier fotografa Nissena i zrobiono zdjęcie. Była to pierwsza ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[fotografia->FOTOGRAFIE]]](text-colour:black)+(bg:white)[, na której znalazła się Gutta.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gumma opowiadała, że w Warszawie zmarł ich towarzysz Dżem Benjamin Kolle, na którego mówiono też John Pool.]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Cała grupa ciężko przeżyła tę śmierć, a uroczysty pogrzeb, na którym ludzie pchali się na nich i dotykali ich ciał, sprawdzając, czy aby na pewno nie są pomalowane ciemną farbą, jeszcze pogorszył sprawę. Dopiero w ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Lublinie->LUBLIN PL]]](text-colour:black)+(bg:white)[ odzyskali równowagę.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gumma opowiadała, że w Lublinie publiczność przyjęła ich bardzo entuzjastycznie i cała grupa, wciąż przygnębiona po śmierci Dżema w ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Warszawie->WARSZAWA]]](text-colour:black)+(bg:white)[ tydzień wcześniej, odzyskała dobre samopoczucie.]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Występowali w Teatrze Letnim na ulicy Niecałej. O ich występie dużo pisała miejscowa ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[prasa->PRASA]]](text-colour:black)+(bg:white)[. Po południu dawali występy, a przedpołudniami zwiedzali miasto.]] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gumma była do tego stopnia poruszona, że oddała jeden ze swoich srebrnych pierścieni, kobiecie żebrzącej pod Bramą Krakowską. Opowiadała o tym tak sugestywnie, że Gutta czuła, jakby tam była...]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Atelier Nissena było dziwnym miejscem. Fotografowano tu głównie zwierzęta z ZOO należącego do przedsiębiorcy Carla Hagenbecka, który wyłożył pieniądze na przygotowanie ich przedstawienia. W pomieszczeniu wisiały wielkie płótna z pejzażami. Ich grupę, nazwaną „Korpus Amazonek z Dahomeju”, ustawiono na tle drzew, których Gutta wcześniej nigdy nie widziała.]] (align:"<==")+(box:"X=")[= (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Część fotografowanych osób sytuacja ta rozbawiła, Guttę jednak całe wydarzenie niepokoiło. Siedząc w środku grupy, w dziwnym kostiumie, z szablą w lewej dłoni, patrząc w obiektyw kamery, czuła, że oto jej życie ulega przemianie, a takich fotografii, co do których nie była całkiem przekonana, będzie jeszcze ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[wiele->INNE FOTOGRAFIE]]...]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gdziekolwiek się pojawili w gazetach zawsze o nich pisano. Bez względu na to czy występowali jako „Aszanci”, którymi większość z nich była, czy jako „Amazonki z Dahomeju”, wzbudzali sensację. Miejscowe towarzystwa naukowe dokonywały na nich pomiarów, jakby wierzyli, że uzyskane cyfry mają jakiekolwiek znaczenie. Często też robiono im ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[zdjęcia.->FOTOGRAFIE]]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Tak, jak Gutta przewidziała, zdarzyło się jeszcze wiele sytuacji, w których była fotografowana. Jedną z sesji, którą zapamiętała najlepiej, była ta z ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Paryża->PARYŻ]]](text-colour:black)+(bg:white)[ z 1891 roku. W tym samym roku, znany fotograf Karl Günter, zrobił im sesję w ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Berlinie->BERLIN]]](text-colour:black)+(bg:white)[, a zdjęcia z tej ostatniej, stały się oficjalnymi materiałami zespołu, które sprzedawali po zakończonym spektaklu.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Paryż był jednym z pierwszych miejsc, do których pojechali. Zostali tam też najdłużej, bo ponad 3 miesiące i wybudowano dla nich specjalną ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[wioskę->WIOSKA]]](text-colour:black)+(bg:white)[. Najbardziej jednak utkwiła Gutcie w pamięci sesja fotograficzna. Fotograf, który robił jej zdjęcie, był opryskliwy i od razu nakazał jej zdjąć górną część szaty. Ten gest wydawał się jej nie na miejscu i próbowała protestować. Jednak człowiek ów uparł się i musiała to zrobić. Wykonał swoje fotografie – każąc jej pozować najpierw z przodu, potem bokiem, a po kilku dniach wrócił i czynność powtórzył, tym razem na tle białej ściany.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[W Berlinie, oprócz zdjęć, zrobiono im również pomiary. Kilku białych mężczyzn, którzy bardzo poważnie traktowali swoje zadanie, zważyło ich i sprawdziło wzrost oraz wysokość czaszki. Gutta usłyszała, że ma 156 cm wzrostu i 66 kilogramów. Żadna nowość. Sama mogła im to powiedzieć, wiedziała, że mówią tu po angielsku. Kilka razy była już bardzo blisko, żeby się odezwać, szczególnie kiedy przepychali ją z miejsca na miejsce: „podejdź tutaj”, „stań tam”. Nie działo się to jednak po raz pierwszy, więc się powstrzymała. Dużo gorzej było w ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Paryżu->PARYŻ]]](text-colour:black)+(bg:white)[.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Podróżując po Europie najczęściej mieszkali w dużym namiocie, bez względu na mróz, który wkradał się do wnętrza już we wrześniu. W kilku miejscach jednak zbudowano dla nich chaty, formując je w kształt wioski. Dziwiła ją naiwność europejczyków, którzy zdawali się głęboko wierzyć w to, że tak naprawdę wygląda życie w Dahomeju. Nie mogła im jednak niczego wytłumaczyć. Gutta, mimo że mówiła dobrze kilkoma językami, miała zabronione rozmawiać z odwiedzającymi. W związku z tym postanowiła sama ich ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[obserwować->OBSERWACJA]]](text-colour:black)+(bg:white)[.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta obserwowała ludzi, którzy przychodzili na pokazy. Były wśród nich zarówno osoby, które starały się zachować dystans, jak i takie, które od razu chciały ich dotykać. Ci drudzy zawsze zachowywali się głośno. Czasem wśród tłumu spostrzegła, że ktoś – najczęściej były to kobiety – jest lekko zawstydzony całą sytuacją, jednak większość przychodziła wyraźnie dla rozrywki i nie dostrzegała w tym niczego dziwnego. Wiele osób patrzyło na nich z fascynacją, zachowując się jak dzieci w sklepie z cukierkami. Działo się tak bez względu na ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[miejsce->MIEJSCA]]](text-colour:black)+(bg:white)[, w którym się znaleźli.] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Po szkoleniu, w nowych kostiumach, z fotografiami reklamowymi, rozpoczęli trasę po Europie jako grupa „Amazonek z Dahomeju”. Wszystkie te miejsca i spektakle zlały się we wspomnieniach Gutty w jedną całość. Trudno jej było odróżnić poszczególne miasta, które wyglądały podobnie i były zamieszkane przez podobny typ ludzi. Wszyscy oni wpatrywali się w nich uporczywie. Pamiętała swój pierwszy występ publiczny w ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Hamburgu->HAMBURG 2]]](text-colour:black)+(bg:white)[, wiedziała, że kilkakrotnie byli w Berlinie – raz spędzając tam nawet 4 miesiące, stamtąd na kolejne trzy pojechali do Paryża. Słyszała, jak padają nazwy miast: Bruksela, Sztokholm, Frankfurt, Kolonia, Düsseldorf, Bazylea, Stuttgart, Lipsk, Poznań, Kraków, Wiedeń, Budapeszt, Brno, Praga. Praga. ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Praga...->PRAGA]]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Praga. Praga. Praga... To słowo kołacze się w głowie Gutty, jakby miało jakieś specjalne znaczenie. Pamięta wyspę na rzece, namioty rozbite na trawie i przenikliwe zimno, przechodzące w niezwykły gorąc. I znowu zimno, do samych kości. I fala gorąca. Wszystko coraz bardziej się rozmywa. Gumma, Foma, Fengri, John Hood i jego żona – wszystkie twarze wpatrzone w nią. Znikają powoli, oddalają się. Znowu przybliżają, ale tym razem już w innym miejscu. Rozróżnia tylko jedno słowo – „tyfus”. Znowu ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[znikają...->GUTTA]]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_12901d7ffb6f4b89b4fc1bcdfd7c125a.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Pierwsze występy Gutta zapamiętała najlepiej. Występowali w wielkiej hali, w której trzymano rzeczy przywiezione spoza Europy. Rozpoznała kilka obiektów pochodzących z jej stron. Zastanawiała się, w jaki sposób trafiły do tego magazynu. Nie miała jednak zbyt wiele czasu na rozglądanie się, bo występy trwały od 15 do 22 i zaczynały się o każdej pełnej godzinie. Za każdym razem wykonywali te same ruchy, które miały symbolizować walkę, śpiewy i tańce, a których nauczyli się dwie przecznice dalej w identycznej hali. Byłoby to nawet zabawne, gdyby nie ludzie, którzy przychodzili oglądać pokazy – krzyczący i nienasyceni. Miała wrażenie, że pochłonie ją ich zapalczywość. Z czasem jednak i do tego się przyzwyczaiła i nie dokuczało jej to tak bardzo, jak ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[zimno->PRAGA]]](text-colour:black)+(bg:white)[ panujące w Europie.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta widzi wszystko z bardzo wysoka: rzeka, budynki, a w jednym z nich owalna scena. Wokół, na podwyższeniach, zgromadzeni ludzie. Sami mężczyźni. Jeden otwiera nożem ciało leżące na stole, cały czas mówi do pozostałych. ]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta widzi to samo ciało zawinięte w białe płótno, ułożone na noszach, w żółtej trumnie, kondukt pogrzebowy – w wozach cała jej grupa, John Hood z żoną, restaurator z wyspy. Wokół nieprzebrany tłum ludzi przygląda się. Patrzy.] (text-colour:blue)+(bg:white)[[[Spoziera.->GUTTA 2]]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_12901d7ffb6f4b89b4fc1bcdfd7c125a.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta widzi cmentarz i trumnę przysypywaną ziemią. ]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Czuje upływ czasu i widzi tę samą trumnę, już nie żółtą, ale brązową. Wokół rozrzucona ziemia i mężczyzna, który do niej zagląda, wyjmując z wnętrza resztki ciała. Układa kości na stole, pisze po lewej łopatce, zapisuje numery na czaszce, zbiera do koperty włosy i całość umieszcza w szklanej gablocie.]] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Czas mija, a Gutta wciąż widzi kości w tej samej gablocie stojącej w rogu dużego pomieszczenia. Wokół ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[gabloty->GABLOTA PL]]](text-colour:black)+(bg:white)[ ruch jest niewielki, ale niekiedy gromadzą się przy niej ludzie. Ten sam tłum, co zwykle. Zerka. Obserwuje. Gapi się...]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_12901d7ffb6f4b89b4fc1bcdfd7c125a.mp3" autoplay loop>

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_fda99b91a9214ba5b8f6239f1798e0b9~mv2.jpg" width="400px"> (after:4s)[<a href="https://guttastoryextra.blogspot.com/"; target="_blank">(text-colour:red)+(text-style:"subscript")+(b4r:"solid")+(b4r-colour:red)[additional materials/info about the project]</a>] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gumma said that their comrade Jem Benjamin Kolle, who was also referred to as John Pool, had died in Warsaw.]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[The entire group took the death hard, and the solemn funeral, where people pushed against them and touched their bodies, checking to see if they weren't painted with dark paint, made it even worse. Only in ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Lublin->LUBLIN EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[ did they recover.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gumma described that in Lublin the audience received them very enthusiastically, and the whole group, still depressed after Jem's death in ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Warsaw->WARSAW]]](text-colour:black)+(bg:white)[ a week earlier, recovered well.]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[They performed at the Summer Theater on Niecała Street. Much was written about their performance in the local ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[press->PRESS]]](text-colour:black)+(bg:white)[. They gave performances in the afternoon and explored the city in the mornings.]] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gumma was so moved that she gave one of her silver rings, to a woman begging at the Krakow Gate. She told the story so evocatively that Gutta felt as if she had been there...]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Nissen's atelier was a strange place. It mainly photographed animals from the zoo owned by entrepreneur Carl Hagenbeck, who put up the money to prepare their show. Large canvases with landscapes hung in the room. Their group, named "Corps of Amazons from Dahomey," was set against a background of trees that Gutta had never seen before.]] (align:"<==")+(box:"X=")[= (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Some of the people being photographed were amused by the situation, but Gutta was disturbed by the whole event. Sitting in the middle of the group, wearing a strange costume, with a saber in her left hand, looking into the camera lens, she felt that here was her life being transformed, and there would be more ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[photographs->OTHER PHOTOGRAPHS]]](text-colour:black)+(bg:white)[ of this kind.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Wherever they showed up they were always covered in the press. Whether they appeared as "Ashanti", which most of them were, or as "Amazons from Dahomey", they caused a sensation. Local scientific societies took measurements on them, as if they believed the resulting numbers had any significance. They were also often ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[photographed.->PHOTOGRAPHS]]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Just as Gutta predicted, there were many more situations in which she was photographed. One of the sessions she remembered best was the one from ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Paris->PARIS]]](text-colour:black)+(bg:white)[ in 1891. In the same year, the well-known photographer Karl Günter, did a session for them in ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Berlin->BERLIN EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[, and the photos from the latter, became the official materials of the troupe, which they sold after the show.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Paris was one of the first places they went to. They also stayed there the longest, more than 3 months, and a special ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[village->VILLAGE]]](text-colour:black)+(bg:white)[ was built for them. What stuck out most to Gutta, however, was the photo shoot. The photographer who took her picture was abrupt and immediately ordered her to remove the top part of her robe. This gesture seemed out of place to her and she tried to protest. However, the man persisted and she had to do it. He took the photographs – ordering her to pose first from the front, then from the side, and after a few days he returned and repeated the operation, this time at the front of a white wall.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[In Berlin, in addition to photos, they were also measured. Several white men, who took their task very seriously, weighed them and checked their height and skull size. Gutta was told she was 156 centimeters tall and 66 kilograms. No news there. She could tell them herself, if they only asked. She knew they spoke English here. Several times she came very close to speaking up, especially when they pushed her from place to place: "come here", "stand over there". It wasn't the first time that things like this happened, however, she held back. It was much worse in ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Paris->PARIS]]](text-colour:black)+(bg:white)[.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Traveling in Europe, they usually lived in a large tent, regardless of the frost, which crept in as early as September. In a few places, however, huts were built for them, forming them into the shape of a village. She was surprised by the naivety of the Europeans, who seemed to firmly believe that this was what life was really like in Dahomey. However, she could not explain anything to them. Despite speaking several languages, Gutta was forbidden to talk to the visitors. Consequently, she decided to ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[observe->OBSERVATION]]](text-colour:black)+(bg:white)[ them herself.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta observed the people who came to the shows. Among them were both those who tried to keep their distance and others who immediately wanted to touch them. The latter always behaved loudly. Occasionally among the crowd she noticed that someone – most often they were women – was slightly embarrassed by the whole situation, but most came clearly for entertainment and saw nothing strange about it. Many people looked at them with fascination, acting like children in a candy store. This was happening regardless of ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[place->PLACE]]](text-colour:black)+(bg:white)[ where they were.] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[After the training, in new costumes, with advertising photographs, they began touring Europe as a group of "Amazons of Dahomey." All these places and performances blended together in Gutta's memories. She found it difficult to distinguish between the different cities, which looked similar and were inhabited by similar types of people. They all stared at them persistently. She remembered her first public appearance in ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Hamburg->HAMBURG EN 2]]](text-colour:black)+(bg:white)[, she knew they had been to Berlin – once spending up to four months there, from there they went to Paris for another three. She heard the names of cities: Brussels, Stockholm, Frankfurt, Cologne, Düsseldorf, Basel, Stuttgart, Leipzig, Poznan, Krakow, Vienna, Budapest, Brno, Prague. Prague. ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[Prague...->PRAGUE]]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_754a3112fcaf4cf19f6766ab4fdfb6c8.mp3" autoplay loop>

(after:3s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta's first performances are the ones she remembers best. They performed in a large hall that was used to hold objects brought from outside of Europe. She recognized several items coming from her homeland. She wondered how they ended up in that warehouse. She didn't have much time to look around, however, because the performances lasted from 3 to 10 pm and started at every full hour. Each time, they performed the same movements designed to symbolize battling, singing and dancing, which they had learned two blocks away in an identical hall. It would even be entertaining if it weren't for the people who came to watch the shows – screaming and insatiable. She had a feeling that their avidity would consume her. In time, however, she got used to it too, and it didn't annoy her as much as ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[cold->PRAGUE]]](text-colour:black)+(bg:white)[ prevailing in Europe.]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_01fa1eb65cd24b7f9bcfaf4becab5012.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Prague. Prague. Prague... This word circles in Gutta's head, as if it had some special meaning. She remembers the island on the river, the tents pitched on the grass and the penetrating cold, turning into extraordinary heat. And cold again, down to her very bones. And a wave of heat. Everything is getting fuzzier and fuzzier. Gumma, Foma, Fengri, John Hood and his wife – all faces staring at her. They disappear slowly, moving away. They zoom in again, but this time in a different place. She can distinguish only one word – "typhoid". They ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[disappear again...->GUTTA EN 2]]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_12901d7ffb6f4b89b4fc1bcdfd7c125a.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta sees everything from very high up: the river, the buildings, and an oval stage in one of them. All around, above the stage, people gathered. All of them are men. The one standing on the stage, opens up the body lying on the table with a knife, while speaking to the others.]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta sees the same body wrapped in white linen, laid out on a stretcher, in a yellow coffin, a funeral procession – in the carts her entire group, John Hood and his wife, a restaurateur from the island. All around, an untold crowd of people are watching. Staring.] (text-colour:blue)+(bg:white)[[[Gazing.->GUTTA EN 3]]]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_12901d7ffb6f4b89b4fc1bcdfd7c125a.mp3" autoplay loop>

(after:2s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Gutta sees a cemetery and a coffin covered with earth. ]] (after:4s)[(text-colour:black)+(bg:white)[She feels the flow of time and sees the same coffin, no longer yellow, but brown. There is scattered earth around and a man who peeks into it taking out the remains of a body from inside. He arranges the bones on the table, writes on the left shoulder blade, writes numbers on the skull, collects the hair into an envelope and places the whole thing in a glass case."]] (after:6s)[(text-colour:black)+(bg:white)[Time passes, and Gutta still sees the bones in the same display case standing in the corner of the large room. Around the ](text-colour:blue)+(bg:white)[[[display case->GABLOTA EN]]](text-colour:black)+(bg:white)[ there' s little activity, but occasionally people gather at it. The same crowd as usual. It glances around. Watches. Stares...]] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_12901d7ffb6f4b89b4fc1bcdfd7c125a.mp3" autoplay loop>

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_64115adf5b354542b2d9c5e1748dd2a3~mv2.png" width="320px"></center> (text-colour:black)+(bg:white)[Jest to spekulatywna opowieść o kobiecie, którą znamy jako „Amazonka Gutta”. Była ona członkinią grupy „Dahomejskich Amazonek”, występujących w różnych miastach Europy w latach 90. XIX wieku. Jej europejskie losy są w pewnym stopniu możliwe do prześledzenia na podstawie materiałów zgromadzonych w archiwach, prywatnych kolekcjach, muzeach i XIX-to wiecznej prasie. Łatwo jest jednak podważyć ich wiarygodność i wskazać stronniczość widzenia, dlatego opowieść ta wskazuje również na wątki, które pozostaną przed nami ukryte na zawsze. Narracja odbywa się poprzez podążanie za niebieskimi linkami, umieszczonymi w tekście.] (text-colour:black)+(bg:white)[Na końcu opowieści, oraz u dołu tej strony, znajdują się materiały dodatkowe umieszczone w czerwonych, tekstowych odnośnikach.] (text-colour:black)+(bg:white)[Na każdej stronie narracji, po 45 sekundach, w prawym dolnym rogu pojawia się literka "s". Za jej pomocą można powrócić do strony startowej.] <center>(text-colour:blue)+(bg:white)+(b4r:"solid")+(b4r-colour:blue)[[[START->PYTANIA]]] <a href="https://guttastoryextra.blogspot.com/"; target="_blank">(text-colour:red)+(text-style:"subscript")+(b4r:"solid")+(b4r-colour:red)[materiały dodatkowe/info o projekcie]</a> (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[s->START]]]]

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_64115adf5b354542b2d9c5e1748dd2a3~mv2.png" width="320px"></center> (text-colour:black)+(bg:white)[This is a speculative story about the woman we know as "Amazon Gutta." She was a member of a group of "Dahomean Amazons" performing in various European cities in the 1890s. Her European life is, to some extent, traceable on the basis of materials collected in archives, private collections, museums and the 19th century press. However, it is easy to question their reliability and point out biased viewpoints, so the story also hints at threads that will remain hidden from us forever. The narrative reveals by following the blue links provided in the text.] (text-colour:black)+(bg:white)[At the end of the story, and at the bottom of this page, there are additional materials placed in red textual links.] (text-colour:black)+(bg:white)[On each page of the narrative, after 45 seconds, the letter "s" appears in the lower right corner. Using it, you can return to the start page.] <center>(text-colour:blue)+(bg:white)+(b4r:"solid")+(b4r-colour:blue)[[[START->QUESTIONS]]] <a href="https://guttastoryextra.blogspot.com/"; target="_blank">(text-colour:red)+(text-style:"subscript")+(b4r:"solid")+(b4r-colour:red)[additional materials/info about the project]</a> (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[s->START]]]]

<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_fda99b91a9214ba5b8f6239f1798e0b9~mv2.jpg" width="400px"> (after:4s)[<a href="https://guttastoryextra.blogspot.com/"; target="_blank">(text-colour:red)+(text-style:"subscript")+(b4r:"solid")+(b4r-colour:red)[materiały dodatkowe/info o projekcie]</a>] (after:45s)[(align:"==>")+(box:"=X")+(text-colour:blue)[[[S->START]]]] <audio src="https://static.wixstatic.com/mp3/9604ea_e0db329466b8424a8ef12c1030d9ea7f.mp3" autoplay loop>

(text-colour:black)+(bg:white)[Kim jest Gutta? Z czyjej perspektywy opowiedziana jest jej historia?] (text-colour:black)+(bg:white)[Kto patrzy? Kogo wystawiono na obserwowanie? Kto ma prawo o tym decydować?] (text-colour:black)+(bg:white)[Do kogo należą kości w gablocie muzealnej? Co staje się obiektem muzealnym, na który patrzymy? Kto o tym decyduje?] (text-colour:black)+(bg:white)[Jaka jest relacja między osobą patrzącą, a obiektem w muzeum?] (text-colour:black)+(bg:white)[Czy patrzenie jest „niewinne”? Czy patrzenie jest „obiektywne”? Kto ma prawo o tym decydować?] (text-colour:black)+(bg:white)[Kto o tym decyduje?] <center>(text-colour:blue)+(bg:white)+(b4r:"solid")+(b4r-colour:blue)[[[DALEJ->GUTTA PL]]]

(text-colour:black)+(bg:white)[Who is Gutta? From whose perspective is her story told?] (text-colour:black)+(bg:white)[Who is watching? Who is exposed to watch? Who has the right to decide about it?] (text-colour:black)+(bg:white)[To whom do the bones in the museum display case belong? What becomes the museum object we are looking at? Who decides about it?] (text-colour:black)+(bg:white)[What is the relationship between the person looking and the object in the museum?] (text-colour:black)+(bg:white)[Is looking „innocent”? Is looking „objective”? Who has the right to decide about it?] (text-colour:black)+(bg:white)[Who decides about it?] <center>(text-colour:blue)+(bg:white)+(b4r:"solid")+(b4r-colour:blue)[[[DALEJ->GUTTA EN]]]